Czym jest pamięć robocza- przewodnik po pamięci roboczej cz. I

W poprzednim poście rozmawialiśmy o tym, jak uzyskać dostęp do wspomnień w mózgu. Dzisiaj chciałabym porozmawiać o tym, czym jest pamięć robocza. Jak o wszystkim pamiętać, rozwiązując trudne problemy? Kiedy czytasz książkę, słuchasz podcastu lub rozmawiasz – w jaki sposób Twój mózg zatrzymuje wszystkie te informacje? Odpowiedzią jest coś, co psychologowie nazywają pamięcią roboczą. W przeciwieństwie do pamięci długotrwałej pamięć robocza nie polega na pamiętaniu przeszłości. Zamiast tego chodzi o trzymanie w umyśle teraźniejszości, abyś mogła się uczyć, podejmować decyzje i rozwiązywać problemy.

Pamięć robocza to zasadniczo przepustowość mentalna. Jeśli masz dobrą pamięć roboczą lub potrafisz jej efektywniej używać, możesz lepiej myśleć i uczyć się. Dlatego zrozumienie tego ważnego aspektu umysłu jest niezbędne dla każdego, kto chce osiągać lepsze wyniki w pracy, szkole i życiu. Aby zapewnić wam to zrozumienie przygotowałam pełny przewodnik wyjaśniający, czym jest pamięć robocza, jak działa, a przede wszystkim – jak zastosować proste metody, aby lepiej myśleć i uczyć się. Uwaga dodatkowa – podobnie jak przewodnik po pamięci, ten też jest obszerny. Z tego powodu również został podzielony na cykl wpisów, aby ułatwić wam zapoznanie się z jego treścią.

Czym jest pamięć robocza?

Co to jest pamięć robocza? Najprostszym sposobem zrozumienia pamięci roboczej jest wizualizacja jej jako stołu warsztatowego stolarza. Stolarz tymczasowo umieszcza narzędzia i materiały na stole warsztatowym podczas tworzenia nowych produktów. Stół warsztatowy ma niewielkie rozmiary – można na nim postawić tylko kilka przedmiotów na raz. Podobnie tymczasowo przechowujesz informacje w swojej pamięci roboczej, gdy rozwiązujesz problem lub podejmujesz decyzję. Pamięć robocza ma również niewielką pojemność – może pomieścić tylko kilka elementów na raz.

Jednak stół warsztatowy nie służy tylko do przechowywania materiałów w jednym miejscu. To przestrzeń robocza – stolarz wykorzystuje ją do łączenia różnych materiałów w celu stworzenia nowych produktów. Podobnie pamięć robocza to nie tylko zwykła pamięć. Pamięć robocza umożliwia generowanie nowych myśli, zmienianie ich, łączenie, przeszukiwanie, stosowanie do nich różnych reguł i strategii lub robienie czegokolwiek innego, co pomaga Ci poruszać się po życiu. Umożliwiając wszystkie te funkcje, pamięć robocza wspiera myślenie, planowanie, uczenie się i podejmowanie decyzji. Naukowcy opracowali różne modele pamięci roboczej. W tym poradniku będziemy czerpać z najpopularniejszego modelu, który został opracowany przez Alana Baddeleya. Według tego modelu pamięć roboczą można podzielić na cztery elementy.

Cztery elementy pamięci roboczej

Pierwszy element nazywa się pętlą fonologiczną. Zasadniczo jest to magazyn dźwięków – pozwala na tymczasowe zapamiętanie cyfr, słów i zdań (według ich brzmienia). Drugi element nazywany jest szkicownikiem wizualno-przestrzennym. Jak sama nazwa wskazuje, szkicownik przechowuje dwu- i trójwymiarowe obrazy obiektów. Trzecim elementem jest władza wykonawcza centralna. Jego głównym zadaniem jest kierowanie uwagą i manipulowanie informacjami.

Korzystając z naszej analogii ze stołem warsztatowym, można pomyśleć o pętli fonologicznej i szkicowniku wzrokowo-przestrzennym jako o dwóch różnych imadłach, które utrzymują materiały w jednej pozycji. Każde imadło może pomieścić inny rodzaj materiału (np. drewno lub metal). Podobnie pętla fonologiczna może przechowywać dźwięki, a szkicownik wzrokowo-przestrzenny może przechowywać obrazy.

O dyrektorze centralnym można pomyśleć jak o samym stolarzu. Stolarz decyduje, jakich narzędzi i materiałów użyć w taki sam sposób, jak dyrektor centralny decyduje, na co zwrócić uwagę. Kształtuje metal i drewno za pomocą dłut, pił i wierteł , aby stworzyć nowy produkt, jakim jest krzesło. Podobnie dyrektor centralny na nowo porządkuje pomysły i stosuje zasady gramatyki, logiki lub algebry, aby znaleźć rozwiązanie problemu lub podjąć decyzję.

Czym jest bufor epizodyczny?

Model Baddeleya ma także czwarty składnik („bufor epizodyczny”), którego nie będziemy tutaj omawiać, ponieważ nie jest on tak dobrze zbadany jak pozostałe trzy składniki. Być może słyszałaś także o pojęciu „pamięć krótkotrwała”. Naukowcy używają obecnie tego terminu, gdy mówią o prostym, tymczasowym przechowywaniu (ale nie manipulacji) informacji, która może być dowolnego rodzaju (wizualna lub słuchowa). Terminem „pamięć robocza” określa się cały system przechowywania i manipulacji. Dla szybkiego podsumowania, oto trzy główne części pamięci roboczej:

• pętla fonologiczna – przechowuje dźwięki zawierające słowa, cyfry, zdania,
• szkicownik wzrokowo-przestrzenny – przechowuje obrazy obiektów,
• dyrektor centralny – kieruje uwagą i manipuluje informacją.

W tym przewodniku przyjrzymy się wszystkim tym trzem elementom i zobaczymy, jak wpływają one na Twoją naukę. Ponadto omówimy kolejne trzy ważne tematy, które są ściśle związane z pamięcią roboczą:

• naukę przez porcjowanie – kompresja informacji,
• obciążenie poznawcze – wymagania przetwarzania stawiane pamięci roboczej,
• lęk – przyczyna problemów z pamięcią roboczą.

Dlaczego pamięć robocza ma znaczenie?

Pamięć robocza jest kluczowym aspektem inteligencji. Duża część Twojej nauki zależy od Twojej pamięci roboczej. Przypomnij sobie, kiedy ostatni raz uczęszczałaś na trudne zajęcia. Na początku mogłaś dawać radę. Ale w końcu coraz trudniej było zrozumieć, co mówił profesor. Mimo że starałaś się jak najlepiej skupić uwagę, czułaś się zdezorientowana i sfrustrowana. Okazuje się, że winowajcą jest prawdopodobnie przeciążona pamięć robocza. Materiał do badań wymagał, aby pamięć robocza przetwarzała zbyt wiele nowych informacji jednocześnie. W rezultacie system został przeciążony i załamał się. Nawet jeśli nie uczęszczasz regularnie na zagmatwane wykłady, zrozumienie działania pamięci roboczej jest niezbędne do lepszego uczenia się.

Aby się czegoś nauczyć, najpierw trzeba zrozumieć własną pamięć roboczą. Aby to zrobić, zawsze zaangażowana jest Twoja pętla fonologiczna, która musi śledzić dźwięki słów, które czytasz lub słyszysz. Twój dyrektor centralny musi na bieżąco aktualizować te sekwencje. Wreszcie te znaczenia muszą zostać zintegrowane, abyś mogła wszystko zrozumieć. Jeśli którykolwiek z tych procesów zakończy się niepowodzeniem, zagubisz się i będziesz zdezorientowana. Rozwiązywanie problemów jest również niezbędne do uczenia się. Po raz kolejny Twoja pamięć robocza ciężko pracuje. Rozważ próbę rozwiązania problemu dodawania dwóch liczb 87 + 65 =?

Jak pamięć robocza wpływa na Twoją zdolność uczenia się?

Większość z nas uczy się dodawania takich liczb w szkole podstawowej (rozwiązanie to 152). Jednak pomimo prostoty, wykonanie tego obliczenia wymaga dużo skomplikowanej wiedzy. Twój szkicownik wizualno-przestrzenny musi najpierw przechowywać wizualną reprezentację symboli. Twój dyrektor centralny musi zastosować zasady dodawania i przechowywać etapy pośrednie (np. 80 + 60). Wreszcie, twoja pętla fonologiczna musi utrzymywać instrukcje wokalne, aby kontrolować operację („dodaj osiemdziesiąt i sześćdziesiąt” itp.). Jeśli którykolwiek z tych aspektów zawiedzie, efektem będzie zamieszanie i zagubienie.

Oprócz zrozumienia i rozwiązywania problemów, pamięć robocza stanowi podstawę wielu innych umiejętności uczenia się. Robienie notatek wymaga szybkiego przechowywania i przetwarzania tego, co właśnie zostało powiedziane, przy jednoczesnym przetwarzaniu tego, co zostało powiedziane w tej chwili. Nie powinno Cię dziwić, że odkryto, iż pojemność pamięci roboczej jest istotnie powiązana z umiejętnością czytania ze zrozumieniem, matematyką i rozwiązywaniem problemów. Uczniowie, którzy mają lepszą pamięć roboczą, cieszą się lepszymi ocenami. Większa pojemność pamięci roboczej przewiduje lepsze wyniki w nauce i osiągnięcia. Podziel się swoimi przemyśleniami na ten temat w komentarzu poniżej albo napisz do mnie maila na adres pytania@cataleja.pl.

Udanego życia,

Cataleja